SAPPORO Space Barley กลายเป็น Talk of the town ไปพร้อมกับการจารึกประวัติศาสตร์หน้าใหม่ของเบียร์ ซึ่งเป็นเครื่องดื่มแอลกอฮอล์เก่าแก่ที่สุดในโลกที่ดื่มกันอย่างแพร่หลายมาแต่อดีตกาล

แนวคิดต้นกำเนิดของ Space Barley ไม่ได้อุบัติขึ้นอย่างไร้แรงโน้มถ่วงเพียงแค่การนำข้าวบาร์เลย์ที่บ่มเพาะได้จากอวกาศกลับมาใช้เป็นวัตถุดิบในการผลิตเบียร์อวกาศ (Space Barley) ล็อตแรก ของโลกเท่านั้น แต่ได้เชื่อมโยงอย่างแนบแน่นเข้ากับตรรกะของการเตรียมความพร้อม สำหรับการตั้งถิ่นฐานใหม่ในห้วงอวกาศภายในอนาคตอันใกล้

หัวข้อวิจัย "การศึกษาผลกระทบของความ เครียดจากสิ่งแวดล้อมที่มีต่อข้าวบาร์เลย์" ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งในโครงการวิจัยเกี่ยวกับความสามารถในการปรับตัวและวงจรชีวิตของพืชที่ปลูกในอวกาศของ Dr.Manabu Sugimoto รองศาสตราจารย์ประจำสาขา Cytomolecular Biochemistry แห่งมหาวิทยาลัย Okayama ซึ่งตั้งอยู่ทางตะวันตกของ ประเทศญี่ปุ่นนั้น ได้รับความสนใจจากบริษัท Sapporo Breweries ผู้ผลิตเบียร์รายใหญ่ของญี่ปุ่น อันนำไปสู่การวิจัยร่วมกันตั้งแต่ปี 2006

หนึ่งในนโยบายพื้นฐานที่ทำให้ Sapporo Breweries ดำรงอยู่ได้ในแถวหน้าของตลาดเบียร์ใน ญี่ปุ่นคือการให้ความสำคัญกับงานวิจัยและพัฒนาผลิตภัณฑ์นับแต่ก่อตั้งมากว่า 132 ปีโดยเฉพาะการพัฒนาสายพันธุ์ของข้าวบาร์เลย์และฮอพส์ที่ใช้เป็นวัตถุดิบในกระบวนการผลิต

การปรับปรุงพันธุ์ข้าวบาร์เลย์ที่ได้มาจากการชนะการประกวดในอเมริกาเมื่อปี 1940 เป็นบทเริ่มต้นในยุคก่อนสงครามโลกซึ่งเทคโนโลยีและเครื่องมือในญี่ปุ่นยังล้าหลังอยู่นั้น กลายเป็นความพยายามแบบมาราธอนที่มาประสบผลสำเร็จในปี 1978 ได้ข้าวบาร์เลย์สายพันธุ์ Haruna Nijo เรียกได้ ว่าเป็น Miracle Barley ที่เติบโตรวดเร็วใช้ระยะเวลา ปลูกสั้นและให้เบียร์รสชาติดี ซึ่งปัจจุบันใช้ผลิตเบียร์ Sapporo รสละเมียดและได้นำมาใช้ในการวิจัยครั้งนี้ด้วยเช่นกัน

นอกจากนี้ Sapporo Breweries ยังส่งเสริม เกษตรกรในละแวกใกล้เคียงโรงงานผลิตเบียร์ Sapporo ที่ตั้งกระจายทั่วประเทศญี่ปุ่นให้ปลูกข้าวบาร์เลย์สายพันธุ์ Haruna Nijo และรับซื้อกลับในราคาดีซึ่งสะท้อนบทบาทเกื้อกูลชุมชนในระดับท้องถิ่น

สอดคล้องกับการวิจัยดังกล่าวความจำเป็นในลำดับถัดไปในการนำ Haruna Nijo ขึ้นไปทดลอง ปลูกในอวกาศนั้นต้องอาศัยห้องปฏิบัติการในยานอวกาศ ซึ่งในขณะนั้นห้องทดลองของญี่ปุ่นที่ใช้ชื่อว่า Kibo 1, 2 ยังไม่ได้นำขึ้นไปประกอบในสถานีอวกาศ นานาชาติ (International Space Station)

แต่ด้วยความร่วมมือของ Dr.Manabu Sugimoto กับ Institute of Biomedical Problems of the Russian Academy of Sciences (IBMP) การทดลองครั้งนี้เริ่มต้นจากการนำเมล็ดข้าวบาร์เลย์ สายพันธุ์ Haruna Nijo ขึ้นไปเก็บรักษาในอวกาศเป็นระยะเวลา 5 เดือน จากนั้นจึงนำเมล็ดส่วนหนึ่ง ไปปลูกลงแปลงเพาะชำภายในห้องปฏิบัติการของรัสเซียบนสถานีอวกาศนานาชาติ ซึ่งประกอบเสร็จเรียบร้อยไปก่อนหน้านั้นและนำส่วนที่เหลือกลับมาปลูกที่ญี่ปุ่นเพื่อศึกษาเปรียบเทียบ

หลังจากที่ต้นกล้า Haruna Nijo แทงยอดขึ้นมาแล้วเจริญเติบโตภายในสถานีอวกาศนานาชาติ เป็นเวลา 28 วัน จึงนำกลับมาปลูกลงแปลงทดลองที่ Bioresources Research & Development Department ของ Sapporo Breweries ซึ่งตั้งอยู่ที่จังหวัด Gumma ห่างจากมหานครโตเกียวไปทาง ตะวันตกเฉียงเหนือราว 100 กิโลเมตร

ข้อสรุปเบื้องต้นจากการเปรียบเทียบผลการทดลองกับต้นกล้า Haruna Nijo ที่ปลูกบนพื้นโลกพบว่าข้าวบาร์เลย์สามารถเจริญเติบโตได้ภายใต้สภาวะไร้แรงโน้มถ่วงในอวกาศโดยมีขนาดของต้นและจำนวนเมล็ดข้าวบาร์เลย์ไม่แตกต่างจากที่ปลูกบนโลก นอกจากนี้ยังพบว่ามีเอนไซม์พืชบางชนิดสูงกว่าข้าวบาร์เลย์ที่นำกลับมาปลูกบนพื้นโลกโดยปราศจากนัยสำคัญทางสถิติ

ขณะนี้ Dr.Sugimoto กำลังศึกษาถึงผลกระทบของสภาวะแวดล้อมในอวกาศที่มีต่อข้าวบาร์เลย์ในระดับยีนส์ที่ศูนย์ทดลองของมหาวิทยาลัย Okayama เพื่อสรุปผลวิจัยอย่างละเอียดซึ่งกำลังเป็นที่สนใจและเฝ้าติดตามของนักวิจัยจากทั่วโลกเนื่องจากเป็นงานวิจัยชิ้นแรกที่ศึกษาความเป็นไปได้ในการปลูกธัญพืชในอวกาศ

ในขณะเดียวกันมีรายงานจากรัสเซียว่า มันฝรั่งที่ปลูกได้ในอวกาศไม่สามารถนำไปผลิตเป็น Vodka ได้ ดังนั้นหากสามารถผลิตเบียร์จากข้าวบาร์เลย์ได้ในสถานีอวกาศแล้ว มีความเป็นไปได้ที่เบียร์จะกลายเป็นเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ชนิดแรกที่บรรจุในเมนูเครื่องดื่ม สำหรับผู้ที่ขึ้นไปใช้ชีวิตในอวกาศ แม้ว่าปัจจุบันไม่อนุญาตให้เสิร์ฟเครื่องดื่มประเภทแอลกอฮอล์ในระหว่างเดินทางสู่อวกาศก็ตามที

เมล็ดข้าวบาร์เลย์ที่เก็บเกี่ยวจากต้นกล้า Haruna Nijo ซึ่งนำกลับมาจากอวกาศ จึงถูกนำไปทดลองผลิตเป็นเบียร์อวกาศเป็นครั้งแรกของโลกที่ใช้วัตถุดิบเป็นเมล็ดข้าวบาร์เลย์ที่ปลูกในอวกาศ 100% ภายใต้ชื่อ SAPPORO Space Barley ซึ่งเป็น Unique Brand ที่มีระดับแอลกอฮอล์ 5.5%

กระนั้นก็ตามด้วยกระบวนทัศน์ของ Sapporo Breweries ที่ผลิตเบียร์อวกาศล็อตแรกเพียง 100 ลิตร เพื่อวัตถุประสงค์สำหรับการทดลองจึงไม่ได้ทำการตลาดจัดจำหน่ายหากแต่จะจับฉลากเชิญผู้โชคดีที่พำนักในประเทศญี่ปุ่น 60 ท่าน (30 คู่) เข้าร่วมอีเวนต์พิเศษร่วมดื่ม SAPPORO Space Barley ที่โรงงานผลิตเบียร์ Sapporo ทั้ง 6 แห่ง (แห่งละ 10 ท่าน) ได้แก่ที่ Hokkaido, Sendai, Nasu, Chiba, Shizuoka และ Shinkyushu ในเดือนมกราคม 2009

นอกจากนี้ยังมีอีเวนต์การศึกษาที่เปิดโอกาสให้เยาวชนและประชาชนทั่วไปผู้สนใจเข้าร่วมโครงการบรรยายเกี่ยวกับ Space Barley และการปลูกพืชรวมถึงแนวโน้มในการอยู่อาศัยในอวกาศ ที่มหาวิทยาลัย Okayama เมือง Kurashiki ในจังหวัด Okayama

หลังจากผลสำเร็จของโครงการนี้แล้วจะมีการผลิต "Space barley tea" เป็นลำดับถัดไปควบคู่ไปกับโครงการใหม่ในการทดลองปลูกข้าวบาร์เลย์ภายใต้สิ่งแวดล้อมนอกสถานีอวกาศ

ในอนาคตอันใกล้นี้ยังมีโครงการวิจัยการปลูกพืชเพื่อใช้เป็นอาหารสำหรับการใช้ชีวิตและการเดินทางสู่อวกาศในระยะยาวภายใต้สมมุติฐานที่ว่ามนุษย์สามารถลงหลักตั้งถิ่นฐานได้บนดวงจันทร์และดาวอังคาร

อ่านเพิ่มเติม :
1. นิตยสารผู้จัดการ คอลัมน์ Japan Walker ฉบับมิถุนายน 2551
2. นิตยสารผู้จัดการ คอลัมน์ Japan Walker ฉบับกรกฎาคม 2551